فاكتور‌هاي خطر سكته مغزي عبارتند از:

• فشار خون بالا
• سيگار كشيدن
• چربي خون بالا
• بيماريهاي قلبي و عروقي
• ديابت

سكته‌هاي مغزي را به دو گروه اصلي سكته‌هاي مغزي خونريزي دهنده و سكته‌هاي مغزي غير خونريزي دهنده تقسيم مي شود.

سكته‌هاي خونريزي دهنده در نتيجه خونريزي دربافت مغز يا فضاهاي بين لايه‌هاي مغز بوجود مي‌آيد. سكته‌هاي خونريزي دهنده ممكن است در نتيجه پارگي عروق ،  استفاده از داروهاي ضد انقعاد يا فشارخوني بالا باشد.

علائم باليني

•  شايعترين علامت اختلال حركتي مي باشد و ممكن است در مراحل اوليه دچار فلج شل و از بين رفتن يا كاهش رفلكس‌هاي عمقي تاندوني بشود اما پس از ايجاد رفلكس‌ها بيمار دچار فلج اسپاستيك يا سفتي عضلات مي شود.
• اختلال حسي ناشي از سكته مغزي ممكن است از ضعف جزئي لامسه تا عدم توانايي حسي موقعيت يا حركت بدن متغير باشديا بيمار دچار اشكال در تفسير محركات بينايي ، لامسه و شنوايي شود.
•  اختلالات اداركي ناشي از سكته مغزي ممكن است به صورت اختلال بينايي و اختلال حسي ظاهر شود.
•  اختلال در برقراري ارتباط فيزيكي ، از علائم شايع ناشي از سكته مغزي است. سكته مغزي شايعترين علت آفازي است. اختلال در برقراري ارتباط ممكن است به صورت ديس آرتري يا ديس فازي باشد. ديس آرتري اشكال در تلكم مي‌باشد و ديس فازي تلكم ناقص يا قطع تكلم مي‌باشد.
•  به دنبال سكته مغزي ممكن است اختلال رواني نيز بروز كند ممكن است ظرفيت يادگيري و حافظه ، دچار اشكال شود. همچنين ممكن است بدنبال سكته مغزي مشكلاتي همچون ناپايداري عاطفي ، پرخاشگري ، خشم ، عدم همكاري و افسردگي مشاهده شود.

مراقبت از بيمار

• •  بهبود تحرك و جلوگيري از دفورميتي مفاصل : انجام ورزش و اصلاح پوزيشن بيمار مي‌تواند از دفورميتي و سفتي مفاصل جلوگيري كند.

• • هر دو ساعت مي‌توان بيمار را جا به جا نمود ، مي‌توان بيمار را روي طرف مبتلا نيز چرخاند ، اما بعلت نقص حسي زمان اين عمل بايد كم باشد. در صورت امكان بيمار هر روز به مدت 30-15 دقيقه بايد در وضعيت خوابيده به شكم قرار گيرد در حالي كه يك بالش كوچك زير شكم قرار گرفته است . اين كار سبب هيپراكستانسيون مفصل لگن مي‌شود كه در راه رفتن بيمار كمك كننده است. اين وضعيت علاوه بر جلوگيري از سفتي زانو و لگن سبب تخليه ترشحات ريوي و جلوگيري از سفتي شانه و جلوگيري از زخمهاي فشاري نيز مي‌شود.

• •  انجام ورزشهاي منظم نه تنها در جلوگيري از سفتي مفاصل و بهبود گردش خون اندام موثر است بلكه مداومت در انجام فعاليت‌ها در ايجادمسيرهاي عصبي جديد و تشكيل الگوهاي جديد حركتي كمك كننده هستند. فعاليت ابتدا بايد كوتاه و مكرر و سپس به تدريج طولاني شود. انجام ورزشهاي منظم 5-4 بار در روز به مدت ده دقيقه نقش مهمي در بهبود مراقبت از خود دارد.

• •  بيمار ممكن است بعلت عدم توانايي در ارتباط با ديگران دچار افسردگي ، يأس ، نااميدي و دلسردي و عصبانيت شود. و جهت كاهش اين عوارض نسبت به واكنش بيمار و جواب دادن به آنها حساس باشيد و بيمار را حمايت كنيد. استفاده از مسكن ها و تصاوير سطح درك بيمار را بالا مي‌برد. ايستادن روبروي بيمار و برقراري تماس چشمي در ارتباط برقرار كردن با بيمار مبتلا به آفازيك لازم است. بايد از عبارات كوتاه استفاده كرد و بين عبارات توقف نمود تا بيمار گفته‌هايمان را درك كند.

• • سكته مغزي مي‌تواند سبب اختلال در عملكرد زبان ، حنجره و بطور كلي بلع شود. براي جلوگيري از آسپيراسيون (رفتن غذا به مجاري تنفس و ايجاد سرفه و حس خفگي به بيمار) و دريافت كافي مواد غذايي از لقمه‌هاي كوچك كه راحت بلع مي‌شود استفاده كنيد و بيمار را در وضعيت قائم بنشانيد يا اينكه در روي صندلي بنشيند تا از آسپيراسيون جلوگيري شود. اگر بيمار نتواند بلع كند ، تغذيه از طريق لوله معده ـ بيني انجام مي‌شود.

• • تامين دفع روده‌اي و مثانه ممكن است بيمار دچار بي‌اختياري ادرار موقت شود و گاهي هم مثانه شل ايجاد شود. در اين حالت استفاده از سوند فولي مفيد است.

• • براي جلوگيري از بروز يبوست نيز رژيم پرفيبر و مصرف مايعات كافي و الگوي منظم دفع مفيد است.