كليه ها عمل تصفيه خون را با خارج كرد مواد زائد از طريق ادرار انجام مي دهند ، غليظ شدن ادرار باعث ته نشيني و رسوب تركيبات در كليه و مجاري ادراري مي شود و در نتيجه در اين مناطق سنگ تشكيل مي گردد .
علائم
- درد شديد در يك طرف كمر يا شكم كه به لمس حساس است
- رنگ غير طبيعي ادرار
- وجود خون در ادرار
- استفراغ يا احساس تهوع
كساني كه بيش از يك سنگ كليه دارند ، احتمال بيشتري دارد كه سنگ جديدي نيز بسازند . جهت تعيين علل احتمالي بروز سنگ ممكن است از ادرار 24 ساعته بيمار تست آزمايش متابوليك انجام گيرد . بعد از تعيين علت به بيمار مي توان توصيه نمود كه به مقدار بيشتري مايعات مصرف نمايد .از رژيم غذايي خاص پيروي نمايد و گاه مي توان از دارو نيز استفاده نمود .
حدود 90 در صد از سنگ هاي كوچكتر از 6mm بدون درماني خاص از كليه ها دفع مي شوند . در موارديكه دفع خود به خود صورت نگيرد روش هاي درماني جهت برداشت سنگ مورد استفاده قرار مي گيرد . بعضي سنگ ها با دارو قابل دفع هستند .
سنگ شكن برون اندامي : تكنيكي است كه در آن مي توان بدون انجام جراحي ، سنگ هاي كليه و ابتداي حالب را با استفاده از امواج با انرژي بالا كه قابليت عبور از بافت هاي بدن را دارند به قطعات بسيار كوچكتر تبديل شكست و درمان نمود ، سنگ ها بعد از خرد شدن از طريق مجاري ادراري از بدن دفع مي شوند .
اصلي ترين مزيت اين روش آن است كه مي توان بدون انجام جراحي سنگ را درمان نمود . در نتيجه ، هزينه ها ، زمان بستري در بيمارستان ، عوارض جانبي و دوره بهبودي كاهش خواهد يافت ، گاهي اوقات قطعاتي از سنگ در داخل بدن باقي مي ماند كه نياز به انجام روش هاي درماني ديگري مي باشد .
عموما جهت كمك به آرامش بيمار و كاهش اضطراب وي ممكن است از داروهاي مخدر و ساير مسكن ها استفاده شود و درمان به صورت سرپايي و بدون درد و بيهوشي انجام مي شود .
بعد از اتمام درمان بسياري از بيماران مي توانند حركت كنند و حتي خيلي ها نيز در طي يك تا دو روز بعد از درمان مي توانند به كارهاي روزمره خود بپردازند .
رعايت رژيم غذايي لازم نيست اما نوشيدن مقادير زيادي آب مي تواند به دفع سنگ كمك كند . ممكن است در حين دفع سنگ مقداري درد ايجاد شود كه معمولا بعد از درمان شروع شده و گاهي مي تواند 4 الي 8 هفته بعد از درمان ادامه يابد . مصرف مقادير كافي از مايعات و خوردن داروهاي مسكن مي تواند به كاهش درد كمك كند .
در موارد تب و لرز ، درد شديد و خونريزي ادراري پايدار بايد پزشك معالج را مطلع نماييد.
گاهي اوقات بعد از چند روز ممكن است در ادرار خون وجود داشته باشد.
در موارد نادر ممكن بعد از سنگ شكن هماتوم ( جمع شدن خون ) اطراف كليه ايجاد شود كه بايد تحت نظر پزشك معالج قرار گيرد .
در بيماراني كه كانديد خوبي جهت اين روش هستند ، طي سه ماه بعد از درمان 70 تا 90 درصد موارد فاقد سنگ خواهد شد . بالاترين ميزان موفقيت مربوط به سنگ هاي متحركي است كه در قسمت هاي فوقاني مجاري ادراري قرار دارند نظير كليه ها و قسمت هاي فوقاني حالب ها . بعد از درمان ممكن است قطعاتي از سنگ باقي مانده باشد كه در اين موارد در صورت وجود علائم مي توان درمان را تكرار نمود .
سنگ شكني درون اندامي يا TUL : يكي از روش هاي درماني جراحي سنگ هاي كليه كه در حالب گيركرده اند سنگ شكني درون اندامي يا TUL مي باشد ، كه سنگ ها در بدن خرد شده و به خارج منتقل مي شود در بعضي مواقع جهت تسهيل حركت سنگ خرد شده از سوند دبل جي استقاده مي شود كه در حالب كار كذاشته مي شود و بعد از 4 هفته به صورت سرپايي خارج مي شود
اغلب سنگ خارج شده جهت آناليز ارسال مي شود و براساس آن دستورات غذايي به بيمار داده مي شود كه در راس آن مايعات فراوان و مصرف كم نمك مي باشد.
استراخت نسبي و عدم انجام كارهاي سنگين جهت جلوگيري از خونريزي احتمالي تا 10 روز توصيه مي شود ، فعاليت سبك و راه رفتن در حد معمول باي دفع سنگ كافي است .
در هنگام دفع زور نزنيد و از بلند كرد اشيا سنگين خودداري كنيد.
وجود خون در ادرار تا دو هفته بعد از عمل طبيعي است.
آنتي بيوتيك هاي تجويز شده را تا پايان استفاده نماييد .
يك ماه بعد در صورت داشتن استنت به پزشك خود مراجعه نمائيد .
مصرف گوشت سفيد و قرمز را كمتر نمائيد ، مواد غذايي داراي اگزالات ( چاي پرنگ ، نوشابه ، شكلات هاي كاكائويي ) را كمتر مصرف نمائيد. لبنيات را كمتر استفاده نمائيد .